NHỮNG ĐIỂM MỚI VỀ LUẬT SỐ 69/2020/QH14 VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG VIỆT NAM ĐI LÀM VIỆC Ở NƯỚC NGOÀI THEO HỢP ĐỒNG

Những điểm mới của Luật số 69/2020/QH14 quy định về Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022)

Công tác đưa Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (gọi tắt là hoạt động xuất khẩu lao động) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, nâng cao chất lượng nguồn  nhân lực, tăng nguồn thu ngoại tệ. Xác định đây là nhiệm vụ quan trọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động, chính vì thế ngày 29/11/2006, Quốc hội đã ban hành Luật số 72/2006/QH11 quy định về Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Sau khi ban hành, Luật số 72/2006/QH11 được các bộ, ban, ngành và các địa phương triển khai thực hiện rộng rải, đáp ứng nhu cầu của các cá nhân, tổ chức được phép kinh doanh trên lĩnh vực xuất khẩu lao động và một bộ phận người lao động có nhu cầu tìm kiếm việc làm ngoài nước. Tuy nhiên, thời gian qua xảy ra tình trạng một số cá nhân, tổ chức lợi dụng sở hở trong công tác triển khai chính sách xuất khẩu lao động để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, móc nối với các đối tượng bên ngoài đưa người Việt Nam xuất cảnh lao động trái phép, mua bán người, người lao động lợi dụng con đường xuất khẩu lao động hợp pháp để trốn ở lại nước ngoài...ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao, gây ra nhiều khó khăn, thách thức trong công tác quản lý của cơ quan chức năng. 

Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động xuất khẩu lao động, ngày 13/11/2020, Quốc hội đã ban hành Luật số 69/2020/QH14 quy định về Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022), gồm có 08 Chương và 74 Điều, trong đó có những điểm mới đáng chú ý sau:

Thứ nhất, đã bổ sung thêm hình thức người lao động đi làm việc ở nước ngoài thông qua đơn vị sự nghiệp để thực hiện thỏa thuận quốc tế. Cụ thể, đây là các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ được giao nhiệm vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (khoản 1 Điều 5).

Thứ hai, bổ sung các quy định về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (Điều 6), trong đó đáng chú ý nghĩa vụ của người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng đào tạo nghề trở về nước phải thông báo với cơ quan đăng ký cư trú nơi trước khi đi làm việc ở nước ngoài hoặc nơi ở mới sau khi trở về nước theo quy định của Luật cư trú trong thời gian 15 ngày kể từ ngày nhập cảnh (điểm g, khoản 2 Điều 6).

 Thứ ba, bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (Điều 7), trong đó đáng chú ý là “nghiêm cấm hành vi thu tiền môi giới của người lao động” (khoản 8 Điều 7) và những khu vực không được bố trí người lao động làm việc (khoản 13 Điều 7).

Thứ tư, sửa đổi, bổ sung quy định về doanh nghiệp Việt Nam hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, cụ thể: “Doanh nghiệp phải duy trì các điều kiện hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trong suốt quá trình hoạt động” (khoản 2 Điều 8); Bổ sung quy định điều kiện doanh nghiệp để được cấp Giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng phải “Có vốn điều lệ từ 05 tỷ đồng trở lên; có chủ sở hữu, tất cả thành viên, cổ đông là nhà đầu tư trong nước theo quy định của Luật Đầu tư” (điểm a khoản 1 Điều 10); Sửa đổi quy định về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, bổ sung quy định về nhân viên nghiệp vụ của doanh nghiệp, phải có trang thông tin điện tử (điểm c, d, e Điều 10).

Thứ năm, sửa đổi, bổ sung quy định về tuyển chọn, đào tạo lao động và chuẩn hóa nguồn lao động đi làm việc ở nước ngoài (Điều 18).

Thứ sáu, sửa đổi khái niệm về tiền dịch vụ và các quy định liên quan đến tiền dịch vụ, để bảo đảm minh bạch và giảm thiểu chi phí cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (Điều 23).

Thứ bảy, bổ sung người lao động giao kết hợp đồng sau khi xuất cảnh vào quy định về người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hình thức trực tiếp giao kết hợp đồng lao động và quy định về việc khai báo thông tin trực tuyến (khoản 1 Điều 54).

Thứ tám, bổ sung quy định về “Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước” (Điều 66). Đồng thời bỏ quy định về nguồn hỗ trợ của ngân sách nhà nước trong nguồn hình thành Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước (Điều 68)…

Đây là một trong những điểm mới của Luật số 69/2020/QH14 nhằm quản lý chặt chẽ những cá nhân, tổ chức và người lao động khi tham gia hoạt động xuất khẩu lao động, hạn chế những rủi ro, thiệt hại về tài chính, vi phạm pháp luật./.

Lượng Thanh Thảo